Een rivier heeft het maar makkelijk
Het water stroomt relaxed van hoog naar laag, het hoeft nooit over een berg heen te klimmen of een sprintje te trekken. Het kiest de comfortabele weg van de minste weerstand, richting de zee.
Voilà, bestemming bereikt.
Met leren is het precies andersom
Je bereikt niks als je in je comfortzone blijft kabbelen.
In hun Handboek Leren & Ontwikkelen in Organisaties (2018, p.51) zeggen Mooijman, Rijken en Van Dam: “Diverse onderzoekers hebben betoogd dat er alleen wordt geleerd als mensen buiten hun comfortzone treden. Mensen leren als ze zich in metaforische zin uitrekken of verruimen”.
Bakker en Hoogstrate (podcast, oktober 2020) doen er nog een schepje bovenop. Zij noemen de comfortzone zelfs de vijand van het leren.
Wil je iets leren, dan kan dat alleen in de stretchzone
In de comfortzone voel je je op je gemak met alles wat je kent en kunt, maar in de stretchzone verleg je je grenzen. Je doet iets wat je nog niet eerder hebt gedaan. Je moet reiken om iets te bereiken.
Dat is niet altijd fijn. Je wordt onzeker, raakt gefrustreerd, je twijfelt aan jezelf, je voelt weerstand.
“Ho. Wacht even. Leren is toch leuk?”
Ja, dat hoor je wel vaak hè? Maar het klopt maar deels. Iets onder de knie hebben is leuk, maar iets onder de knie krijgen valt niet altijd mee.
Denk maar aan de tijd dat je leerde autorijden. Of verder terug, toen je zeven meter onder water moest zwemmen voor het A-diploma.
Puffen en zweten was het.
“En wat heeft dit met mijn medewerkers te maken?”
Alles. Want ga er maar vanuit dat je medewerkers altijd op spanning staan als je met iets nieuws op de proppen komt, wat het ook is.
- Een nieuwe afdelingsstructuur, een fusie, een reorganisatie? Dat kan een boel gemopper oproepen.
- Krijg je een nieuw ICT-systeem of ga je anders werken? Je team staat misschien niet te juichen, zelfs niet als het voordelig uitpakt voor ze.
- Verplichte opleiding voor de boeg? “Ik zie er het nut niet van”, hoor je in de wandelgangen. Áls je geluk hebt.
Kortom: medewerkers zijn vaak huiverig voor dat wat anders is. Ze zetten hun hakken in het zand. Eventjes of langdurig, zichtbaar of ondergronds.
Best lastig
“Kom op jongens, schouders eronder en gáán”, denk je. Je negeert het gemopper, je hamert op de afspraken en je zegt ‘dat de directie nu eenmaal zo heeft besloten’.
Het effect? Je medewerkers voelen zich niet gehoord, en in het ergste geval melden ze zich nog ziek ook.
Maar het kan ook anders. Een zorgorganisatie pakte het zo aan
Sinds COVID19 veranderden de klassikale trainingen in sneltreinvaart naar een blend. Veel medewerkers zagen het online leren totaal niet zitten.
Om ervoor te zorgen dat iedereen toch aan kon haken, formeerden enkele medewerkers een stuurgroep. Samen met de trainer smeedden ze de klassikale lessen om in een praktische blend, afgestemd op deelnemers met weinig digitale ervaring. Had je veel ervaring met online leren? Dan kon je enkele modules gewoon overslaan. Zo kwam iedereen aan z’n trekken.
De medewerkers bewogen gemakkelijker mee door deze switch. Ze voelden zich gezien door het MT, en er was draagkracht voor een oplossing waar ze in eerste instantie weerstand tegen hadden.
Ga dus in gesprek. Liever vandaag dan morgen
- Vraag naar de gevoelens en ervaringen van je medewerkers. Waar zijn ze het wel of niet mee eens, waar zien ze tegenop?
- Laat inzien wat de noodzaak is van de verandering. Wat kunnen ze met de nieuwe wending? Wat levert het ze persoonlijk op?
- Geef je medewerkers de regie over het proces. Als ze zelf keuzes kunnen maken, groeit de motivatie.
En dan?
Je medewerkers weten precies wat goed loopt en wat beter kan. Leer van hun inzichten, daar wordt de organisatie alleen maar beter van. Al doet dat misschien een beetje pijn.
